صفحه 292
مسئله 1909- وديعه يعنى امانت، و آن اين است
كه انسان مال خود را به ديگرى به عنوان حفظ و نگهدارى بسپارد و او هم به همين قصد
بگيرد.
مسئله 1910- لازم نيست در امانت لفظ عربى
باشد، بلكه با هر لفظى يا عملى كه باشد كفايت مىكند.
مسئله 1911- امانتدار و كسى كه مال را امانت
مىگذارد بايد هر دو رشيد باشند؛ پس اگر مال خود را به بچّه يا ديوانه به طور
امانت بدهد و آن مال تلف شود، بچّه يا ديوانه يا ولىّ آنها ضامن نيست.
مسئله 1912- اگر از بچّه يا ديوانه چيزى را
به طور امانت قبول كند، بايد آن را به صاحبش بدهد و اگر آن چيز مال خود بچّه يا
ديوانه است، بايد به ولىّ او برساند و چنانچه مال تلف شود، بايد عوض آن را بدهد.
مسئله 1913- كسى كه توانايى نگهدارى امانت را
ندارد و صاحب مال هم بداند، مىتواند آن را قبول كند.
مسئله 1914- اگر انسان به صاحب مال بفهماند
كه براى نگهدارى مال او حاضر نيست، چنانچه او مال را بگذارد و برود و اين شخص مال
را بر ندارد و آن مال تلف شود، كسى كه امانت را قبول نكرده ضامن نيست.
مسئله 1915- امانت از عقود جايز است،
بنابراين چيزى را كه به امانت مىگذارد هر وقت بخواهد مىتواند آن را پس بگيرد و
كسى هم كه امانت را قبول مىكند هر وقت بخواهد مىتواند آن را به صاحبش برگرداند.
مسئله 1916- كسى كه امانت را قبول مىكند اگر
در نگهدارى آن كوتاهى نكند و تعدّى يعنى زياده روى هم ننمايد و اتّفاقاً آن مال
تلف شود، ضامن نيست.
مسئله 1917- اگر صاحب مال براى نگهدارى مال
خود جايى را معيّن كند و به كسى كه امانت را قبول كرده بگويد كه بايد مال را در
اينجا حفظ كنى و به جاى ديگر نبرى، امانتدار حقّ ندارد آن را به جاى ديگر ببرد و
اگر ببرد و تلف شود، ضامن است.
صفحه 293
مسئله 1918- هرگاه صاحب مال بميرد يا ديوانه
شود، امانتدار بايد امانت را به وارث يا ولىّ ديوانه برساند و اگر بدون عذر شرعى
اين كار را نكند و مال تلف شود ضامن است، مگر اينكه وارث يا ولىّ ديوانه اجازه دهد
امانت به حال خود بماند.
مسئله 1919- اگر كسى كه امانت را قبول كرده
بميرد يا ديوانه شود، وارث يا ولىّ او بايد هر چه زودتر به صاحب مال اطّلاع دهد يا
امانت را به او برساند.
مسئله 1920- اگر امانتدار نشانههاى مرگ را
در خود ببيند، چنانچه ممكن است بايد امانت را به صاحب آن يا وكيل او برساند و اگر
ممكن نيست بايد آن را به حاكم شرع بدهد و چنانچه به حاكم شرع دسترسى ندارد،
بايد وصيّت كند و شاهد بگيرد.